Nowa Sony Xperia z ekranem 4K? Teraz ma to więcej sensu

Firma Sony Mobile na targach IFA 2015 pokazała zaskakującą nowość - Xperię Z5 Premium, czyli pierwszego na rynku smartfona, który wyposażony jest w ekran 4K (UltraHD). Wykorzystany 5,5-calowy panel pracuje w rozdzielczości 3840 x 2160 pikseli, co przekłada się na zagęszczenie pikseli na poziomie 806 PPI. Wynik jest imponujący, więc nie dziwi, że Japończykom udało się przykuć uwagę większości fanów smartfonów i nowych technologii.

Na rynku dopiero zaczęły się bowiem pojawiać się panele QuadHD, a Sony Mobile promowało już jeszcze wyższą rozdzielczość. Użytkownicy nie byli zachwyceni tym rozwiązaniem - zaczęto poddawać w wątpliwość sens stosowania ekranu 4K w tak niewielkich urządzeniu, określając go mianem zwykłego chwytu marketingowego.

Opinię tę potwierdziły późniejsze doniesienia o niedomówieniach ze strony Sony Mobile. Zaraz po wprowadzeniu urządzenia do sprzedaży okazało się, że jego system natywnie pracuje w rozdzielczości FullHD, a tryb 4K uruchamiany jest jedynie po wejściu do autorskiej galerii i odtwarzacza wideo.

Sony w ubiegłym roku darowało sobie panele 4K w smartfonach i wydawało się, że firma póki co nie wróci do tego rozwiązania. Coraz więcej wskazuje jednak, że na MWC 2017 zobaczymy nową Xperię z panelem UltraHD. To kolejna zagrywka marketingowa japońskiej firmy? Niekoniecznie. Zanim jednak wyjaśnię, dlaczego tak uważam, pozwolę sobie na małą dygresję.

Ludzkie oko bardzo szybko przyzwyczaja się do ekranów urządzeń, na które ciągle patrzy, więc trudno wychwycić różnicę między różnymi wyświetlaczami, gdy nie porównuje się ich obok siebie. Dotyczy to szczególnie najbardziej popularnych obecnie w topowych urządzeniach paneli o rozdzielczościach FullHD i QuadHD.

Wyświetlacz QuadHD zawiera prawie dwa razy więcej pikseli niż ekran FullHD, a więc ich zagęszczenie jest o wiele wyższe. Niemniej podczas codziennego korzystania z małych urządzeń, jakimi są smartfony, różnice są niedostrzegalne przez zdecydowaną większość użytkowników.

Wychwycenie pojedynczych pikseli na panelu FullHD o zagęszczeniu ok. 400 PPI możliwe jest dopiero, gdy wpartuje się w niego z kilkunastu centrymetrów, co nie jest standardową czynnością. Podczas codziennego korzystania z telefonu, gdy jego ekran znajduje się w odległości kilkudziesięciu centymetrów od oczu, ciężko odróżnić wyświetlacze FullHD i QuadHD, a co dopiero znaleźć różnice w ostrości przy porównywaniu ekranów QuadHD i UltraHD.

Zastosowanie ekranu 4K w nowym smartfonie Sony wydaje się więc bez sensu. Tym bardziej, że wyświetlanie wszystkich treści w UltraHD wiąże się z większym obciążeniem układu graficznego i poborem większej ilości energii.

Gdyby szło o standardowe wykorzystanie smartfonów podzielałbym tę opinię. Te coraz częściej wykorzystywane są jednak do obsługi treści VR, a w przypadku wirtualnej rzeczywistości FullHD i QuadHD to zwyczajnie za mało.

Poważnie. Bez różnicy jest nawet to, czy wykorzystywany jest dedykowany system, jak HTC Vive, czy przystawka typu Gear VR, która ma zamienić smartfona w gogle wirtualnej rzeczywistości. Użytkownik patrzy na wyświetlacz umieszczony kilka centymetrów od twarzy przez powiększające soczewki - nawet przy QuadHD pojedyncze punkty i oddzielające je linie są widoczne.

Pojawiają się dwa problemy - wyraźnie "postrzępione" krawędzie wyświetlanych obiektów oraz doświadczanie efektu screen-door (zjawisko znane też jako fixed-pattern noise). Ten drugi odnosi się do obniżonego komfortu odbioru treści przez stale widoczne linie oddzielające poszczególne piksele.

W tym przypadku 5.5-calowy ekran 4K o zagęszczeniu pikseli sięgającym ponad 800 PPI z Xperii Z5 Premium sprawdziłby się lepiej niż jakikolwiek inny panel w smartfonach. Cechuje się on bowiem mniejszymi pikselami, a co za tym idzie oddzielające je linie będą mniej widoczne. Dzięki temu zniwelowany zostanie efekt screen-door.

Nieźle brzmiało to już w 2015 roku, ale Sony Mobile w ogóle nie zwróciło na to uwagi - na potrzeby Z5 Premium nie przygotowano ani dedykowanej przystawki, ani żadnych funkcji do obsługi wirtualnej rzeczywistości. Teraz może się to jednak zmienić. Google w ubiegłym roku wprowadziło w końcu platformę Daydream, z której śmiało może skorzystać firma.

Japończycy mogą także sięgnąć po rozwiązania opracowane na potrzeby systemu PlayStation VR i wprowadzić ich okrojone, mobilne wersje. Gdy doda się do tego Snapdragona 835, nowa Xperia z panelem 4K może być najlepszym smartfonem do wirtualnej rzeczywistości.

Należy mieć jednak na uwadze to, że przewaga smartfona Sony może być jedynie teoretyczna. Xperia z ekranem 4K będzie z pewnością lepiej radzić sobie z wyświetlaniem panoram 360 stopni i różnych materiałów wideo w aplikacjach VR, a wspomniany efekt screen-door będzie mniej widoczny podczas grania.

Nie ma jednak mowy o prawdziwej rewolucji. Nawet na dużych systemach brakuje tytułów VR, które tworzone byłyby pod 4K. Nie ma co więc nawet wspominać o smartfonach, które nie poradzą sobie jeszcze z obsługą wymagających gier VR w UltraHD, a deweloperzy aplikacji na Androida nie kwapią się z tworzeniem pozycji natywnie działających w QuadHD, zadowalając się opcją skalowania obrazu.

Różnica względem paneli QuadHD może nie być więc na tyle duża, aby nakłonić użytkowników do wyboru Xperii z wyświetlaczem UltraHD, która z pewnością nie będzie należeć do najtańszych. Tym bardziej, że jakość treści na mobilne systemy wirtualnej rzeczywistości nie stoi na najwyższym poziomie.

Reasumując - pojawienie się obecnie smartfona Sony z ekranem 4K ma o wiele więcej sensu niż w 2015 roku, ale możliwości wykorzystania tego rozwiązania wciąż będą mocno ograniczone. Warto się nimi zainteresować tylko pod jednym warunkiem: jeśli zamierza się korzystać z gogli wirtualnej rzeczywistości.