Jak opanować ręczne ustawienia aparatu w smartfonach? [poradnik]

Smartfony kojarzą się z maksymalną prostotą fotografowania. Wyjmujesz słuchawkę, włączasz aplikację fotograficzną, pstrykasz i jest. Aparaty w smartfonach są jednak coraz lepsze i warto nauczyć się wykorzystywać w pełni ich potencjał. A jest to możliwe dzięki ręcznym ustawieniom.

W ustawieniach wielu smartfonów jest kilka dodatkowych funkcji, np. włączanie/wyłączenie lampy błyskowej, widok ramki do kadrowania czy rozpoznawanie twarzy. Są to dodatki, które często możemy ustawiać także w trybach automatycznych (o których więcej przy innej okazji). W tym poradniku przybliżę natomiast czysto fotograficzne ustawienia manualne. Esencję obsługi aparatu fotograficznego – nawet tego w smartfonie. To podstawy fotografii, tylko podane w skróconej i, mam nadzieję, przystępnej formie. Gdybyście mieli jakieś pytania, zadawajcie je śmiało w komentarzach!

Czas naświetlania to czas otwarcia migawki. Im dłużej jest ona otwarta, tym więcej światła trafia na malutką matrycę w smartfonie. Czasy otwarcia migawki są mierzone w sekundach lub ich ułamkach. Warto wiedzieć, że czas 1/50 jest dłuższy niż np. 1/100 sekundy.

Sąsiadujące ze sobą czasy są odpowiednio dwukrotnie krótsze. I tak jeśli fotografujemy z czasem 1/50 s, na matrycę trafia dwa razy więcej światła, niż gdybyśmy wybrali czas 1/100 s, a zatem zdjęcie może być o jedną działkę ciemniejsze. Jeśli fotografia jest zbyt ciemna, można wydłużyć czas naświetlania. Trzeba jednak uważać, żeby nie przesadzić. Zbyt długi czas może sprawić, że zdjęcie będzie poruszone. Przy długim czasie naświetlania trudno bowiem stabilnie utrzymać stosunkowo lekkiego smartfona bez poruszenia. Jeśli chcesz uchwycić szybko poruszający się obiekt, ustaw krótki czas, np. 1/250 s.

ISO w aparacie oznacza czułość matrycy na światło. W smartfonach jest to wartość w zakresie od 50 do 1600, czasami wyższa.

Małe czułości zapewniają lepszą jakość zdjęć i oddanie kolorów. Zazwyczaj korzysta się z nich przy dobrych warunkach, kiedy jest dużo światła. Robiąc portret w słoneczny dzień, warto ustawić stosunkowo niskie ISO, np. 100. Podobnie przy tworzeniu zdjęć krajobrazu lub budynków na zewnątrz lepiej skorzystać z małych czułości. W pochmurnych dniach można ustawić wyższe ISO: 400 czy 640.

Wysokie czułości charakteryzują się większym szumem, czyli cyfrowym ziarnem. Zawsze staraj się ustawić możliwie najmniejszą czułość, bo malutkie matryce w smartfonach zazwyczaj kiepsko radzą sobie z szumami przy wyższych czułościach. W efekcie zdjęcia zrobione przy ISO 800 mogą być pełne cyfrowego ziarna i mieć wyblakłe kolory. Niekiedy lepiej wykonać fotografię w przeciętnej czy nawet kiepskiej jakości, niż nie zrobić jej w ogóle. Jeśli jednak możesz unikać wysokich czułości, rób to. Wyższa czułość umożliwi też skrócenie czasu naświetlania, aby np. uchwycić poruszający się obiekt.

W niektórych aplikacjach fotograficznych w trybie manualnym da się ustawić tryb pomiaru światła. To dosyć istotny element, decydujący o tym, w jaki sposób i w którym miejscu aparat ma sczytywać ilość światła w kadrze. Zazwyczaj do wyboru są trzy tryby, które opisałem w jednym z poprzednich poradników. W zależności od tego, co fotografujesz, warto wybrać inny tryb:

• Uśredniony/matrycowy

Określa średnią ekspozycję całego kadru. Wybierz go, jeśli fotografowana scenka jest równomiernie oświetlona. Unikaj, jeśli fotografujesz pod światło lub chcesz uchwycić obiekt w cieniu na tle jasnego nieba.

• Centralnie ważony uśredniony

Uwzględnia cały kadr, jednak największą wagę ma centralne pole. Jak sama nazwa wskazuje, jest to tryb uśredniony: pomiędzy ogólnym (matrycowym) a punktowym.

• Punktowy

Mierzy ekspozycję w małym (1-3%), wybranym punkcie kadru, z pominięciem reszty. Warto z niego korzystać w sytuacjach, kiedy fotografowana scena ma bardzo różnorodne oświetlenie, a tobie zależy na poprawnym oddaniu najważniejszego fragmentu, np. budynku, detalu czy twarzy. Używaj go także wtedy, gdy fotografujesz pod światło.

Każde źródło światła ma inną temperaturę barwową: od zimnych po ciepłe. Światła jarzeniowe, sztuczne mają bardziej niebieską temperaturę (barwę), a naturalne lub z tradycyjnych żarówek cieplejszą. Zazwyczaj aparat w smartfonie dosyć dobrze odczytuje temperaturę barwową światła w kadrze i odpowiednio dobiera balans bieli, aby kolory na zdjęciu były naturalnie oddane.

Czasami jednak system się myli i warto samodzielnie ustawić balans bieli. Najprościej będzie, jeśli sam wybierzesz różne rodzaje balansu bieli i zobaczysz, jaki efekt one dają na danym zdjęciu. W każdym programie do fotografowania z taką funkcją są one opisane według rodzajów źródeł światła, np. światło żarowe, błyskowe, słoneczne, za chmurami itp. Jeśli mimo to nadal nie będziesz zadowolony z efektu, możesz spróbować ręcznie ustawić temperaturę barwową. Im niższa wartość, tym barwa będzie zimniejsza (niebieska), im wyższa, tym barwa cieplejsza (żółta).